భారత్లో ప్రముఖ శివాలయాలు ఎక్కడున్నాయో తెలుసా.. !
- ( ఇండియా హెరాల్డ్ - ఆధ్యాత్మికం ) :
భారతదేశం ఆధ్యాత్మికతకు, అద్భుతమైన శిల్పకళకు నిలయం. ముఖ్యంగా శైవ మతం భారతీయ సంస్కృతిలో అంతర్భాగంగా కలిసిపోయింది. హిమాలయాల నుంచి కన్యాకుమారి వరకు వెలసిన అసంఖ్యాక శివాలయాలు భక్తులకు ముక్తి మార్గాన్ని చూపుతున్నాయి. పరమశివుడిని భక్తులు కేదారేశ్వరుడు, అమర్ నాథ్, నీలకంఠుడు ఇలా రకరకాల పేర్లతో కొలుస్తుంటారు. మహాశివరాత్రి పర్వదినాన దేశవ్యాప్తంగా ఆలయాలన్నీ 'ఓం నమః శివాయ' అనే పంచాక్షరీ మంత్రంతో మార్మోగుతుంటాయి.
భారతదేశంలోని ప్రముఖ శైవ క్షేత్రాలు ఇలా ఉన్నాయి..
ద్వాదశ జ్యోతిర్లింగాలు
హిందూ ధర్మంలో ద్వాదశ జ్యోతిర్లింగ దర్శనం అత్యంత పుణ్యప్రదంగా భావిస్తారు.
సోమనాథ్ (గుజరాత్): ఇది మొదటి జ్యోతిర్లింగం.
మల్లికార్జున స్వామి (శ్రీశైలం, ఆంధ్రప్రదేశ్): దీనిని దక్షిణ కాశీగా పిలుస్తారు.
మహాకాళేశ్వర్ (ఉజ్జయిని, మధ్యప్రదేశ్): దక్షిణ ముఖ జ్యోతిర్లింగంగా ప్రసిద్ధి.
ఓంకారేశ్వర్ (మధ్యప్రదేశ్): నర్మదా నది తీరాన వెలసిన క్షేత్రం.
కేదారనాథ్ (ఉత్తరాఖండ్): హిమాలయాల్లో అత్యంత ఎత్తున ఉన్న పవిత్ర క్షేత్రం.
భీమశంకర్ (మహారాష్ట్ర): సహ్యాద్రి పర్వత శ్రేణులలో వెలసింది.
కాశీ విశ్వనాథ్ (వారణాసి, ఉత్తరప్రదేశ్): మోక్షపురిగా పేరొందిన క్షేత్రం.
త్రయంబకేశ్వర్ (నాసిక్, మహారాష్ట్ర): గోదావరి నది జన్మస్థానంలో ఉంది.
వైద్యనాథ్ (జార్ఖండ్): రావణాసురుడు ప్రతిష్టించినట్లుగా చెబుతారు.
నాగేశ్వర్ (గుజరాత్): ద్వారక సమీపంలో ఉంటుంది.
రామనాథ స్వామి (రామేశ్వరం, తమిళనాడు): శ్రీరాముడు స్వయంగా ప్రతిష్టించిన లింగం.
ఘృష్ణేశ్వర్ (మహారాష్ట్ర): ఎల్లోరా గుహల సమీపంలో ఉన్న చివరి జ్యోతిర్లింగం.
దక్షిణ భారత పంచభూత లింగాలు
ప్రకృతిలోని ఐదు మూలకాలకు (నేల, నీరు, అగ్ని, గాలి, ఆకాశం) ప్రతీకగా ఐదు ఆలయాలు వెలిశాయి:
పృథ్వీ లింగం: ఏకాంబరేశ్వరాలయం (కంచి, తమిళనాడు).
జల లింగం: జంబుకేశ్వరాలయం (తిరువానైకావల్, తమిళనాడు).
అగ్ని లింగం: అరుణాచలేశ్వరాలయం (తిరువణ్ణామలై, తమిళనాడు).
వాయు లింగం: శ్రీకాళహస్తీశ్వరాలయం (శ్రీకాళహస్తి, ఆంధ్రప్రదేశ్).
ఆకాశ లింగం: నటరాజ స్వామి ఆలయం (చిదంబరం, తమిళనాడు).
తెలుగు రాష్ట్రాల శైవ క్షేత్రాలు :
ఆంధ్రప్రదేశ్లో పంచారామాలు (అమరావతి, పాలకొల్లు, భీమవరం, ద్రాక్షారామం, సామర్లకోట) అత్యంత పవిత్రమైనవి. తెలంగాణ విషయానికి వస్తే వేములవాడ రాజరాజేశ్వర స్వామి, కాళేశ్వరం (ముక్తేశ్వర స్వామి), శిల్పకళా సంపదకు నిలయమైన రామప్ప మరియు కీసరగుట్ట క్షేత్రాలు నిత్యం భక్తులతో కళకళలాడుతుంటాయి. ఈ ఆలయాలన్నీ కేవలం ఆధ్యాత్మిక కేంద్రాలే కాకుండా మన ప్రాచీన చరిత్రకు, సంస్కృతికి సజీవ సాక్ష్యాలుగా నిలుస్తున్నాయి.
భారతదేశం ఆధ్యాత్మికతకు, అద్భుతమైన శిల్పకళకు నిలయం. ముఖ్యంగా శైవ మతం భారతీయ సంస్కృతిలో అంతర్భాగంగా కలిసిపోయింది. హిమాలయాల నుంచి కన్యాకుమారి వరకు వెలసిన అసంఖ్యాక శివాలయాలు భక్తులకు ముక్తి మార్గాన్ని చూపుతున్నాయి. పరమశివుడిని భక్తులు కేదారేశ్వరుడు, అమర్ నాథ్, నీలకంఠుడు ఇలా రకరకాల పేర్లతో కొలుస్తుంటారు. మహాశివరాత్రి పర్వదినాన దేశవ్యాప్తంగా ఆలయాలన్నీ 'ఓం నమః శివాయ' అనే పంచాక్షరీ మంత్రంతో మార్మోగుతుంటాయి.
భారతదేశంలోని ప్రముఖ శైవ క్షేత్రాలు ఇలా ఉన్నాయి..
ద్వాదశ జ్యోతిర్లింగాలు
హిందూ ధర్మంలో ద్వాదశ జ్యోతిర్లింగ దర్శనం అత్యంత పుణ్యప్రదంగా భావిస్తారు.
సోమనాథ్ (గుజరాత్): ఇది మొదటి జ్యోతిర్లింగం.
మల్లికార్జున స్వామి (శ్రీశైలం, ఆంధ్రప్రదేశ్): దీనిని దక్షిణ కాశీగా పిలుస్తారు.
మహాకాళేశ్వర్ (ఉజ్జయిని, మధ్యప్రదేశ్): దక్షిణ ముఖ జ్యోతిర్లింగంగా ప్రసిద్ధి.
ఓంకారేశ్వర్ (మధ్యప్రదేశ్): నర్మదా నది తీరాన వెలసిన క్షేత్రం.
కేదారనాథ్ (ఉత్తరాఖండ్): హిమాలయాల్లో అత్యంత ఎత్తున ఉన్న పవిత్ర క్షేత్రం.
భీమశంకర్ (మహారాష్ట్ర): సహ్యాద్రి పర్వత శ్రేణులలో వెలసింది.
కాశీ విశ్వనాథ్ (వారణాసి, ఉత్తరప్రదేశ్): మోక్షపురిగా పేరొందిన క్షేత్రం.
త్రయంబకేశ్వర్ (నాసిక్, మహారాష్ట్ర): గోదావరి నది జన్మస్థానంలో ఉంది.
వైద్యనాథ్ (జార్ఖండ్): రావణాసురుడు ప్రతిష్టించినట్లుగా చెబుతారు.
నాగేశ్వర్ (గుజరాత్): ద్వారక సమీపంలో ఉంటుంది.
రామనాథ స్వామి (రామేశ్వరం, తమిళనాడు): శ్రీరాముడు స్వయంగా ప్రతిష్టించిన లింగం.
ఘృష్ణేశ్వర్ (మహారాష్ట్ర): ఎల్లోరా గుహల సమీపంలో ఉన్న చివరి జ్యోతిర్లింగం.
దక్షిణ భారత పంచభూత లింగాలు
ప్రకృతిలోని ఐదు మూలకాలకు (నేల, నీరు, అగ్ని, గాలి, ఆకాశం) ప్రతీకగా ఐదు ఆలయాలు వెలిశాయి:
పృథ్వీ లింగం: ఏకాంబరేశ్వరాలయం (కంచి, తమిళనాడు).
జల లింగం: జంబుకేశ్వరాలయం (తిరువానైకావల్, తమిళనాడు).
అగ్ని లింగం: అరుణాచలేశ్వరాలయం (తిరువణ్ణామలై, తమిళనాడు).
వాయు లింగం: శ్రీకాళహస్తీశ్వరాలయం (శ్రీకాళహస్తి, ఆంధ్రప్రదేశ్).
ఆకాశ లింగం: నటరాజ స్వామి ఆలయం (చిదంబరం, తమిళనాడు).
తెలుగు రాష్ట్రాల శైవ క్షేత్రాలు :
ఆంధ్రప్రదేశ్లో పంచారామాలు (అమరావతి, పాలకొల్లు, భీమవరం, ద్రాక్షారామం, సామర్లకోట) అత్యంత పవిత్రమైనవి. తెలంగాణ విషయానికి వస్తే వేములవాడ రాజరాజేశ్వర స్వామి, కాళేశ్వరం (ముక్తేశ్వర స్వామి), శిల్పకళా సంపదకు నిలయమైన రామప్ప మరియు కీసరగుట్ట క్షేత్రాలు నిత్యం భక్తులతో కళకళలాడుతుంటాయి. ఈ ఆలయాలన్నీ కేవలం ఆధ్యాత్మిక కేంద్రాలే కాకుండా మన ప్రాచీన చరిత్రకు, సంస్కృతికి సజీవ సాక్ష్యాలుగా నిలుస్తున్నాయి.